Луксузни, монденски и совршени скијачки центри: какво скијање има во Европа и на Балканот, а што се нуди во Македонија?

Оние што не милуваат скијање, не можат да ја разберат страста што во себе ја носат вљубениците на овој рекреативен спорт. Како што се приближува зимската сезона, така љубителите ги прават своите планови каде да скијаат и кои скијачки центри да ги посетат. Не е мал бројот на луѓе што повеќе преферираат зимска рекреација отколку лежење на плажа во лето на високи температури. 

Да се натовари зимската опрема,  да се излезе на свеж планински воздух, да се размрда секој мускул при скијањето, да се ужива со фамилијата се само дел од причините зошто едноставно не можете да се откажете од овој  рекреативен спорт. 

Дел од македонските граѓани ги посетуваат европски ски-центри, а за кои секако треба да имате „подлабок џеб“, но изборот на  поголемиот дел се некои од скијачките центри од регионот. 

Од друга страна пак, во Македонија се ограничени можностите во овој сектор, ако се има предвид дека земјава не може да се пофали со некои  импресивни инвестиции во оваа област, кои се бледи или речиси никакви. Дали би заминале за Попова Шапка, на пример, ако знаете дека на враќање може и да заглавите на пат повеќе од 3 часа, како што тоа се случи пред неколку недели поради огромниот број граѓани што заминале на чист воздух. 

Во овој текст ќе направиме компарација на познатите скијачки центри низ Европа, но и она што се нуди во регионот и во земјава.

Скијачите во одреден период беа „хендикепирани“ да патуваат со масовната појава на Ковид-19, кога беа затворени скијачките центри. Падините беа спокојно тивки и како да одморија од големиот број туристи за време на ски-сезоната. Но, годинава скијањето се врати  на голема врата, а скијачките центри се подготвија за своите гости. 

Во планините на Италија, Франција, Швајцарија и на Австрија, се наоѓаат некои од најдобрите скијачки центри во светот. Пејзажите изгледаат спектакуларно, планините не се само за професионални скијачи. Повеќето одморалишта имаат лесен и среден терен, а многу од нив имаат посебни падини и лифтови само за ученици и почетници. Секое одморалиште има свој карактер и стил, а да не зборуваме за неспоредливите погледи на врвовите. Затоа, кој било ски-одмор да го одберете, нема да бидете разочарани од скијањето во кое било од овие извонредни одморалишта во Франција, Швајцарија, Австрија, Италија и во Германија.

Куршевел е најголемиот и најпознатиот од неколкуте меѓусебно поврзани скијачки центри познати како Три долини (Les Trois Vallées), кои го формираат најголемиот скијачки регион во Европа. Целата област е распространета на 10 врвови, со надморска височина над 2.500 метри. На оваа статистика додадете го фактот дека одморалиштата добиваат годишни снежни врнежи од четири метри. Иако Куршевел им е омилен на професионалците поради неговиот врвен терен, секое од петте одделни села на Куршевел има добар терен за почетници. Околу една четвртина од патеките на Куршевел се за почетници. Куршевел е особено погодна за семејства. Бесплатни лифтови ги опслужуваат почетниците, а на лифтовите се обезбедени магнетни заштитни елеци за деца. Освен по скијањето, Куршевел е познат по своите луксузни сместувања и убаво јадење.

Цермат има многу повеќе од само убаво лице. Имајќи го култниот белег на Матерхорн како заднина, Цермат и планинските падини зад него се на врвот на списокот на желби на повеќето скијачи.

Цермат е познат по своите долги патеки, од кои некои завршуваат токму во селото: буквално можете да скијате до дома. Возењето на глечерот Матерхорн, кое беше отворено од сезоната 2019 година, е највисоката жичница во светот и носи 2.000 скијачи на час.

За да ја направат оваа огромна мрежа на патеки побезбедна и подостапна, скијачите може да преземат бесплатна апликација, која користи ЏПС и се приспособува на способностите, временските услови и условите за снег.

За помалку искусните скијачи, паркот Воли, на врвот на жичницата Сунега, нуди поблаг терен со ист прекрасен поглед. Јужниот дел на Матерхорн е во Италија, а искусните скијачи можат да ги скијаат двете земји во еден ден.

Вал д'Изер и соседниот ски-ресорт Тињ нудат 300 километри терен за скијање и е опслужен од повеќе од 150 ски-лифтови.

Најнискиот терен е на надморска височина од 1.550 метри, а највисокиот достигнува до 3.450 метри, што помага да се одржи сезоната отворена до мај. Има терен за сите нивоа на вештини, вклучувајќи падини за деца и почетници, а наставата за скијање овде е меѓу најдобрите. Распоредот на лифтовите е многу погоден и ги поврзува скијачите со различни области. Самиот град е привлечен, без автомобили и познат по своите добри ресторани.

Високо во италијанските Доломити, петте врвови на Чинкве Тори му обезбедуваат на градот Кортина Д'Ампецо прекрасен амбиент, како и извонреден ски-терен. Откако овде се одржаа Зимските олимписки игри во 1956 година, Кортина стана омиленото зимско одморалиште на џет-сетерите. Иако сега има многу поширока клиентела, сепак има шик продавници и стилски места за забава што би ги очекувале од еден монденски европски ски-центар.

Заедно со скијањето во спуст, Кортина нуди километарски живописни патеки за ски-крос кантри, патека за боб што е осветлена навечер и олимписко лизгалиште за лизгачи на мраз.

Десетина одморалишта во Доломитите делат единствена „Супер-ски карта Доломити“, која овозможува пристап до сите нивни лифтови и патеки.

Неговото место на Мон Блан, највисокиот врв во Европа би го направил Шамони икона за скијање, дури и без типичното француско алпско село што се наоѓа во неговото подножје. Висината на планината и глечерите околу Шамони имаат ефект на ладење што го зачувува снегот, обезбедувајќи му некои од најдобрите и најдолготрајните снежни услови на Алпите.

Шамони стекна меѓународна слава како место на првите Зимски олимписки игри, слава што продолжи бидејќи ги има некои од најпредизвикувачките терени во светот. Искусните скијачи ги сакаат областите Бревент-Флегере, каде што има падини за сите нивоа на скијање, заедно со спектакуларни панорамски погледи од некои од патеките.

Сериозните скијачи обожаваат да патуваат кон австрискиот регион Арлберг за скијање со високи предизвици, што го наоѓаат на повеќе од десетина суперстручни патеки во Сент Антон. Најдолгата од нив е 10-километарската Валуга Сент Антон.

Сент Антон е особено познат по своите околу 200 опции за напредни скијачи, а многу места се за одење со водич.

Неодамна додадените лифтови го поврзуваат Сент Антон со скијачките патеки од другата страна на преминот Флексен, обединувајќи го со главните одморалишта во Арлберг: Лех, Сент Кристоф, Цирс, Стубен и други за вкупно 340 километри патеки.

Спектакуларната нова патека од 85 километри, наречена „Трката на славните“, ги носи искусни скијачи низ целата скијачка област Ски Арлберг.

Може да се качите на лифтови веднаш од селото. Ова е еден од најдобрите скијачки центри во Европа за ноќен живот.

Скијачките градови не можат да бидат поубави или поромантични од селото Кицбил на австриските Алпи, недалеку од Инсбрук и Салцбург. Иако во неговите шарени згради се сместени луксузни хотели и скапи продавници како оние на Кортина или на Сент Мориц, Кицбил ги пречекува семејствата и патниците во мали семејни гостилници.

Исто така, на 170-километарските патеки за скијање во Кицбил, има по нешто за сите скијачи. Овде годишно се одржуваат најпредизвикувачките трки во спуст.

Бројот на светски скијачки натпревари кои биле домаќини во Сент Мориц треба да ви каже нешто за ова познато одморалиште – ова е скијање од светска класа. Зимските олимписки игри се одржаа овде во 1928 и 1948 година, и често може да се видат натпревари на олимписките скокалници.

Исто така има многу ски-терени и за неолимпијци. Сент Мориц е познат по своите долги средни патеки и други извонредни средни терени, а со повеќе од 20 лифтови за избор, ќе најдете падини и патеки за секое ниво на вештина.

Сент Мориц е еден од првите во Европа. Некои тврдат дека е прво зимско одморалиште, па сè уште има богата клиентела и посебен луксуз. Има многу работи што може да се прават покрај скијањето: лизгање на мраз, тобоган, нордиско скијање, санкање со боб и скијање со змејови.

Цугшпице е највисоката планина во Германија, а нејзината популарност кај скијачите е уште поголема поради прекрасниот баварски град Гармиш-Партенкирхен во неговото подножје. Од нејзиниот врв, до кој сега може да се пристапи со нова жичница, се протега панорама од 360 степени која достигнува дури 250 километри и опфаќа планински врвови во четири земји.

Сите нивоа на скијачи ќе најдат многу голем избор во патеките од 40 километри во скијачката област Гармиш-Класик, меѓусебно поврзани преку три планини. За екстремни предизвици, тука се познатиот спуст Кандахар и други терени што се користеа на Зимските олимписки игри во 1936 година и за Меѓународното првенство во алпско скијање.

Популарно олимписко наследство е Ледениот стадион, кој се користеше за зимските игри во 1936 година, сега отворен за јавно лизгање. Овде можете да земате часови на сите нивоа, вклучувајќи брзо лизгање и танцување на мраз. Областа околу Гармиш-Партенкирхен е вмрежена со патеки за крос-кантри скијање, опкружени со спектакуларни алпски погледи.

Со истото скијање од светска класа како и во соседното одморалиште на Доломити, Кортина Д'Ампецо, но без премногу сјај или високи цени, Вал Гардена нуди посекојдневно искуство.

Речиси две третини од теренот на Вал Гардена е за напредни и професионални скијачи. Но, и скијачите на почетно и на средно ниво имаат повеќе од 130 километри за уживање.

Не очекувајте богат ноќен живот во селата Ортисеј, Санта Кристина и Селва Вал Гардена. Наместо тоа, ќе најдете релаксирачка и пријателска атмосфера на автентично алпско гостопримство, како и мали домови и традиционални гостилници што служат локални специјалитети.

Курмајер е местото во кое може да се види луксузниот ски-сет од Милано и од Торино. Со или без скии, возете ја жичницата до гребенот за поглед од врвот. Професионалните патеки од Арп, кои се необележани и кога воопшто се отворени, можете да ги скијате само со водич. Тоа важи и за бројните ски-терени на Курмајер надвор од патеката.

Во блискиот Долон има падини погодни за почетници, но овој регион е попогоден за искусни скијачи. Нордиските скијачи, сепак, ќе ја сакаат 20-километарската мрежа на патеки за крос-кантри што започнува во Вал Ферет, веднаш надвор од Курмајер. Како што може да претпоставите според клиентелата, сместувањето и јадењето во Курмајер е скапо.

И Зелден е еден од најдобрите скијачки центри во Европа. Скијачите и сноубордерите можат да бираат 148 километри совршено уредени падини за сите нивоа и вештини, 35 планински лифтови, вклучувајќи ја и високо технолошката планинска гондола.

Се разбира, снегот е загарантиран помеѓу 1.350 и 3.340 метри надморска височина од октомври до мај, благодарение на врвниот модерен систем за правење снег, кој покрива околу 80 проценти од сите падини.

На Копаоник и Златибор се наоѓаат најпознатите скијачки центри во Србија. На Копаоник има скијачки патеки во должина од 43,5 километри приспособени за алпско и за нордиско скијање и два полигони за обука на почетници. Ноќното скијање е достапно на патеките Панчичев врв, Караман гребен и Мало езеро. Ски-лифтовите се со капацитет од 34.000 скијачи на час. 

На Златибор скијачките патеки се од 1.110 до 1.490 метри надморска височина. На Златибор има патеки за алпско и за нордиско скијање со вкупна должина од осум километри, како и богата понуда на сместувачки капацитети. 

Колашин, планински град во Црна Гора на околу 85 километри оддалеченост од Подгорица, е местото каде што се собираат скијачите од Црна Гора. „Колашин 1600“ е најпознатиот скијачки центар, кој има патеки долги 10,5 километри. Се планира тука да се направи комплекс во кој ќе има над 200 патеки за скијање долги вкупно 45 километри, околу 50 жичници и дваесетина сместувачки капацитети.

Ски-центарот Дарда во реонот на Корча е најпознатото место меѓу љубителите на скијањето во Албанија уште од 1920 година. Се наоѓа на надморска височина од 1.400 метри, меѓу високи шуми од бука и бор. Патеката за скијање е долга 1,3 километри, а постојат и два ски-лифта. Освен за скијање, Дарда е популарно место и за планинарење и за кампување.

Косово може да се пофали со ски-центарот Брезовица основан во 1954 година. Во осумдесеттите и деведесеттите години на минатиот век, на Брезовица се одржаа многу скијачки натпревари, а во 1984 година служеше како алтернативен центар за олимписките игри во Сараево. Патеките за скијање и сноуборд на Брезовица се долги 16,5 километри.

Бугарија е една од земјите што вреди да се посети во студените месеци. Прекрасните планински предели на Пирин, Рила и Родопите, луксузните ресорти  што нудат задоволство за сите генерации, возбудливите скијачки патеки и вкусната традиционална храна се дел од работите што не смеете да ги пропуштите.

Боровец е еден од најпопуларните ски-центри, сместен во северните делови на планината Рила, на надморска височина од 1.350 метри.

Тој е најстар зимски центар во Бугарија и датира уште од 1896 година. Ппостепено се разви во модерен ски-центар со луксузни хотели, ресторани и барови, околу 60-тина скијачки патеки што се протегаат на висина и од 2.650 метри и кои водат и до самите ресорти, каде што им се подостапни на скијачите. 

Ски-патеките се приспособени како за почетници, така и за оние најискусните во овие спортови. Падините на Боровец се под снег, најчесто од декември па сѐ до април. Совршената комбинација на локација, клима и географска положба на Борoвец привлекува секоја година огромен број туристи од цела Европа.

Банско е најголемиот зимски ресорт во Бугарија. Сместен е во подножјето на планината Пирин, на само 150 километри од главниот град Софија. Низ годините, Банско главно се развива како водечки зимски центар во Бугарија, а како регион бил домаќин и на неколку интернационални натпревари во алпско скијање.

Зимскиот центар Банско е познат меѓу туристите како дестинација за скијање и бордање. Околу 90% од ски-патеките се опремени со кањони за вештачки снег. Исто така има и осветлена патека за ноќно скијање. За време на зимскиот период, во градот има поставено и отворено лизгалиште. Највисоката надморска височина на ски-центарот е 2.560 метри. Банско е познат и по минералните води, кој го прават центарот и атрактивна СПА дестинација. 

Зимскиот центар Пампорово се наоѓа во подножјето на врвот Снежанка, во Родопската Планина. Пампорово е на 240 километри од Софија и 85 километри од Пловдив. Тој е најсончев зимски центар во Бугарија со 285 сончеви денови годишно. Типично за регионот е што нема нагли промени на времето и нема опасност од лавини. Пампорово е препорачан ски-центар од експертите како најсоодветен за почетници и искусни скијачи. Ски-патеките се со различно ниво на тежина – има патеки за професионални скијачи, како и за почетници. Постојат можности и за алпско скијање, ноќно скијање и за крос-кантри скијање.

Ски-патеките во зимскиот центар можат да се користат и од сноубордери.  Има можности за спуст-скијање, како и еден дел груб терен.

Во Пампорово функционираат и ски-школите за деца и возрасни, а сѐ уште постои и градинката за деца од 4 до 7 години. Оние кои немаат ски-опрема, може да изнајмат од продавниците во зимскиот центар што се занимаваат со таа дејност.

Босна и Херцеговина има развиени ски-центри и добра инфраструктурна поврзаност. Голема заслуга за тоа имаат Зимските олимписки игри во 1984 година што се одржаа во Сараево и натпреварувањата во алпско, нордиско скијање и скијачки скокови.

Скијачкиот центар Јахорина се наоѓа на 34 километри од Сараево или на околу 45 минути возење од главниот град на БиХ.

Скијачките патеки се на висина од 1.300 до 1.890 метри. За алпско скијање се долги 47 километри, а оние за нордиско трчање десет километри. 

Бјелашница е уште поблиску до Сараево, на само 25 километри. Врвот е на 2.067 метри надморска височина. Бјелашница има скијачки патеки од над осум километри за сите алпски дисциплини. Почнуваат од врвот, па сѐ до местото Бабин Дол на 1.266 метри.

Голем потенцијал, мала искористеност. Вака можат да се окарактеризираат нашите скијачки центи.  Маврово,  Попова Шапка, Крушево, Пелистер, Кожуф, Пониква се места кои не се развиени како во западно европските земји, туку се сведени на дестинации за дневна или викенд посета, па така кајмакот го собираат ски-центри надвор од Македонија. 

Ски-центарот Маврово на планината Бистра, кој постои повеќе од 50 години, е на нешто повеќе од 100 километри од Скопје. Нуди ски-патеки за алпско и за нордиско скијање во должина од 30 километри. И покрај сите недостатоци, Маврово останува хит-скијачка дестинација за македонските граѓани. 

Попова Шапка на Шар Планина е една од главните зимски дестинации во Македонија. Ски-патеките започнуваат на висина од околу 1.700 метри и се поврзани со жичници и ски-лифтови. На приближно иста висина се и два хотела. Должината на скијачките патеки е околу 10 километри, но почетници можат да скијаат и на дел од необележаниот терен. Сезоната во овој центар најчесто трае од декември до крајот на март. 

Со планот за развој на ски-центарот Попова Шапка, што  го претстави компанијата „ТехноАлпин“, а е одобрен од Владата, се предвидуваат скијачки патеки, системи за вештачки снег, сместувачки капацитети, паркинзи, ски-лифтови, жичници, угостителски објекти, како и планинарски домови.

Станува збор за инвестиција вредна над 180 милиони евра, која треба да почне да се реализира од оваа година, а која ќе се спроведува во шест инвестициски фази, од кои првата изнесува речиси 55 милиони евра. 

Во првата фаза треба да се изградат системите за вештачки снег, кои треба да бидат целосно автоматизирани и поврзани со софтвер. Дали во Македонија ќе скијаме по западноевропски стандарди, ќе зависи од тоа дали ќе се оствари оваа инвестиција.